RijpDinsdag 15 december stapte ik in dichte mist op de fiets om weer eens te kijken bij De Wiershoeck. Op het Ellerhuizerkleipad (bij Bedum) was het zicht minder dan 100 meter. Maar het was heerlijk helder weer. Hoe dichter ik bij De Wiershoeck kwam, hoe lichter het werd. En op De Wiershoeck scheen zelfs de zon. Er was weinig wind, kortom een heerlijke winterdag. Maar zo te zien was het ook hier mistig geweest en doordat het had gevroren (misschien vroor het nog steeds) was alles bedekt met rijp. Met een beetje geluk moet er dan toch ook wel weer een leuke foto gemaakt kunnen worden. Volgens mijn bescheiden mening is dat ook wel gelukt, maar veel, heel veel foto’s zijn later in de digitale prullenbak beland.
Op de takken zat rijp, op de bladeren aan de struiken zat rijp, op de gevallen bladeren zat rijp, op de rozenbottels zat rijp, op het gras zat rijp, op de versnipperde takken op de grond zat rijp. Waarop zat geen rijp? In ieder geval wel op de kleine paddenstoelen die groeien op de versnipperde takken. Je moet het zien, maar daarin kun je je trainen. Gewoon veel doen en goed opletten. Iedereen kan het. Om de paddenstoelen lekker los van de achtergrond op de foto te krijgen moest ik op de knieën. Maar daar was ik op gekleed.
De paddenstoelen waren feestelijk gekleed, ze hadden voor de gelegenheid hun mooiste hoed op gezet.
(Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie): Rijp of rijm is een witte aanslag die we soms op gras, struiken in en voorwerpen als daken, hekken en auto's aantreffen. Deze ontstaat bij temperaturen onder nul door de overgang van waterdamp in ijs.
Rijp ontstaat bij voorkeur tijdens een rustige, heldere nacht op voorwerpen, die snel warmte verliezen door uitstraling naar de ruimte. Zodra de temperatuur van het voorwerp onder het vriespunt daalt, gaat de waterdamp direct over in ijskristalletjes. Rijp kan ook ontstaan doordat de waterdamp bij afkoeling eerst als dauw neerslaat en daarna bevriest. Dit wordt rijm genoemd. Rijp heeft een kristallijne(*) structuur, meestal in de vorm van naalden, schubben, waaiers of veren, afhankelijk van de vochtigheid van de lucht, de temperatuur, de warmtecapaciteit en warmtegeleiding van het voorwerp en de temperatuur en beweging van de lucht. (*) Een kristal is een hoeveelheid ordelijk gerangschikte atomen of moleculen. Zuivere stoffen zijn meestal in staat tot het vormen van kristallen. Materialen die uit kristallen bestaan, worden kristallijn genoemd.
Rijp kan ook ontstaan door capillaire werking, vooral in het geval van planten of grond. In dit geval onttrekt een ijskristal water uit kleine kanaaltjes, waardoor het ijskristal van binnenuit aangroeit.
Ruige rijp
Bij mist zweven de fijne waterdruppeltjes in de lucht. Daalt de temperatuur onder nul, dan raken die waterdruppeltjes onderkoeld. Ze bevriezen zodra ze ergens tegenaan botsen. In dat geval spreken de weerkundigen van ruige rijp. Deze vorm van neerslag komt minder vaak voor dan rijp doordat daarvoor behalve vorst ook mist nodig is. Het komt wel op uitgebreidere schaal voor dan rijp en kan de natuur een sprookjesachtig aanzien geven. Wanneer de mist zich geruime tijd weet te handhaven en de temperatuur onder het vriespunt blijft, kan de ruige rijp tot een laagje van enkele centimeters aangroeien. De aangroeiing volgt precies de richting van de wind. Bij lichte nevel en geringe wind worden naalden gevormd.
Foto + Tekst: Luit Staghouwer
Geen opmerkingen:
Een reactie posten