Toen ik begin november op De Wiershoeck rondliep, lag de grond bezaaid met bladeren. De meeste bomen en struiken waren bijna kaal. Zowel de nog niet afgevallen bladeren als de meeste bladeren op de grond hadden prachtige herfstkleuren: geel, rood en bruin.Deze kleuren zaten altijd al in het blad, maar waren nauwelijks zichtbaar door het vele bladgroen. Bladgroen (of chlorofyl) is de groene bladkleurstof van planten die er voor zorgt dat het opgevangen licht wordt omgezet in energie (voedsel en bouwstoffen).
Het chlorofyl is voor de plant dus een kostbare stof en de productie daarvan kost de plant veel energie. Het gaat daarom in de herfst niet verloren. Als in de herfst het blad dreigt te vallen zal de plant die stof terugtrekken uit de bladeren. Het chlorofyl wordt opgeslagen in de takken. De groene kleur verdwijnt dus uit het blad en de andere kleuren vallen steeds meer op. Ook in de zomer zaten die kleuren al in het blad en daardoor hebben planten elk hun eigen tint groen. In feite is hun zomerse bladkleur de optelsom van bladgroen (dat bij alle planten precies dezelfde kleur heeft), plus hun herfstkleuren. Een beuk heeft zoveel bruine kleurstof in zijn bladeren, dat hij er zelfs in de zomer eerder bruinrood dan groen uitziet. Maar er zit wel degelijk groen in zijn bladeren. Vergelijk een zomers beukenblad maar met een herfstblad.
Blad dat aan het verouderen is en minder bladgroen bevat, wordt met een rode kleurstof beschermd tegen de zon. Zo kan het afbreken van chlorofyl en het afvoeren van de suikers naar de takken langer doorgaan. In de winter werken die opgeloste bouwstoffen als antivries en in het voorjaar heeft de boom ze weer nodig voor nieuwe groei.
Toen ik een paar afgevallen bladeren aandachtig bekeek, viel het me op dat de boven- en onderkant niet gelijk verkleuren. Op de foto(‘s) is dit duidelijk te zien. Deze bladeren verkleuren aan de bovenkant geel en aan de onderkant roze. Een blad bestaat uit meerdere bladlagen en deze bladlagen verkleuren zo te zien niet gelijk. Je zou hieruit de conclusie kunnen trekken dat niet alle kleuren in dezelfde mate in de verschillende bladlagen aanwezig zijn. Maar of deze conclusie juist is, weet ik niet.
Foto + tekst: Luit Staghouwer
Ja, een leuk stukje en foto's, net als al de foto's vanuit de Wiershoek van Luit S. Natuur blijft verbazen voor een kijkend oog.
BeantwoordenVerwijderenMaar chlorofyl hoeft niet perse groen te zijn, blad ook niet (rode beuk bv.).
Een zomerblad heeft ook al die verschillen in kleur tusssen bovenkant (naar de zon) en onderkant (reflectief licht), ook goed te zien aan een groene of rode beuk. Er zijn ook bladeren die rood zijn aan de bovenkant en groen aan de onderkant.