maandag 9 juli 2012

MAANDAGOCHTEND (122)

Een allervroegste wandeling bracht me op deze 2e maandagochtend van juli 2012 bij de sporthal, pardon, gymzaal, verschil moet er zijn, bij de bussluis vlakbij Winkelcentrum Beijum. Het denderde het hele weekend door het hoofd van uw blogger, de meester van de poëzie, Gerrit Komrij, is gaan hemelen. Of zal hij zijn gaan hellen? Vanzelfsprekend zijn er ook genoeg mensen die hem diep haten, dat krijg je als je af en toe wat rake dingen opschrijft. Wat kon de man weergaloos fileren. En wat heeft het geschreven woord toch veel macht. Of zal dat toch een beetje meevallen, en kan een beetje relativering geen kwaad? De uitwerking van het geschreven woord is eerder indirect en op het eerste gezicht, kan die zelfs onzichtbaar, niet waarneembaar zijn. Het geschreven woord heeft immers tijd nodig om tot het bewustzijn van de ontvanger door te dringen en dit te vormen, te veranderen, om via die omweg tot slot invloed uit te oefenen op onze latere beslissingen, standpunten en daden.
Of het schrijven iets kan veranderen, hangt niet zozeer af van de auteurs als wel vooral van de lezers, hun gevoeligheid en vertrouwen in het woord, hun bereidheid en wil op het ontvangen woord te reageren, te antwoorden. Ook de context waarin het woord wordt uitgesproken en gehoord, de omringende sfeer, de tijdgeest, de staat van de heersende cultuur zijn daarbij van belang. Lees hier.

Allemaal weer geschreven woorden. Volgens mij hadden woorden vroeger nog meer macht, maar daar in kan ik me vergissen. Wat in de krant stond was altijd waar, om de simpele reden dát het in de krant stond. Maar er was aan de andere kant ook gerede wantrouwen: Iemand kon liegen alsof het gedrukt stond. Woorden hebben onmiskenbaar macht en brengen iets tot leven (of vermoorden iets). Niet voor niets willen dictators altijd de pers in handen hebben. In Beijum zie je zoiets ook in het klein, een krant willen bezitten om de eigen machtsdrang en sturing te kunnen uitleven. Behoefte aan erkenning, en een hopeloze poging om de eigen nietigheid te willen overstijgen. Maar goed, dat is weer een heel ander verhaal.

De foto die u bij dit blogbericht ziet toont een veel onschuldiger karakter. Er wordt, denk ik, getracht iemand uit de anonimiteit op te heffen, om van niemand iemand te maken. Waarom kan de hele wereld er niet even bij stil staan dat Richard 42 jaar is geworden? Mag hij ook een moment of fame? Ook hier een beetje de macht van het geschreven woord, van onmacht naar macht. Want ÍK ben er ook. Hoor mij, zie mij en lees mij, ik wil erkenning. Dat straalt deze graffiti a.h.w. uit.
Genoeg gepsychologiseerd op deze vroege maandagochtend. Er bestaan nog hele theorieën die vertellen dat schrijvers schrijven om de dood te ontlopen. Want wie schrijft die blijft. Maar sinds het heengaan van Wolkers, Mulish en nu ook Komrij weten we dat dit toch ook een beetje lariekoek is.

Weer een heel blogbericht vol met geschreven woorden. Hebben ze macht? Ik betwijfel het. In elk geval zullen ze me als het goed gaat overleven. Over dertig jaar zal ik het aardse wel voor het eeuwige hebben verwisseld, en ik zou niet weten of alle internetgegevens dan nog online staan of zijn verdwenen. Toch een beetje blijven zonder nog te schrijven?
Maar goed jongens, zo kan die wel weer. Gerard is 42  jaar geworden. En binnenkort komt er een gemeentelijke reinigingsdienst voorbij die de Gerard-tekst definitief naar de eeuwigheid spuit. Alhoewel, het blijft voor altijd(?) op internet staan..
Ik wens u een prettige week toe. En let een beetje op uw woorden.

3 opmerkingen:

  1. Dichter des Vaderlands Ramsey Nasr schreef n.a.v.overlijden Gerrit Komrij dit gedicht:

    Voor Gerrit
    Ze zeiden dat je milder was geworden.
    Hij is versoepeld de laatste tijd
    verdomd, en schopt niet meer als vroeger.
    Ik ken je weinig langer dan vandaag
    kwam voor je vijandschap te laat
    maar lieve Gerrit, nu je dan voorgoed
    bedaard in je gedichten woont
    de resten uitgezaaid tussen planken
    nu je zonder stem, zonder koperen stem
    nu je navelloos, nergens je stem –
    kom dan dichter, met je tedere afstand
    grijp je vast en vertak, geef ons hier
    voor de laatste ondergrondse keer
    je donkere kus van de poëzie.
    Als ik ooit in dit leven wortelschiet
    zal het door jou zijn. Alleen op papier
    vinden de vogels reservenesten
    bouwen de mensen zichzelf een land.
    Ik wilde vandaag een reservedood bouwen
    mijn dikke, dunne, zieke Komrij
    om enkel de dood in op te vouwen

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Mooi gedicht !
    Woorden kunnen je raken , pijn doen , ophemelen .
    Het hangt er maar vanaf wie ze schrijft .

    BeantwoordenVerwijderen
  3. @anoniem 12.15u niet helemaal mee eens, nieuwe dichters en schrijvers worden groot. Je kent ze niet maar ze raken je toch.

    BeantwoordenVerwijderen