BEIJUMER, BENT U VANAF MORGEN GESTOORD?

De afbeelding die u ziet komt uit de Volkskrant van afgelopen zaterdag. Een pakkende kop boven het artikel: Wie is er straks gestoord? Daarboven: Wie nu nog geestelijk gezond is, kan vanaf woensdag gestoord worden verklaard. Ondergetekende heeft meer dan een kwart eeuw aan ervaring binnen de psychiatrie van Noord Nederland. Een boeiende branche, even los van alle pijn, verdriet en wanhoop waar cliënten mee te kampen (kunnen) hebben. Morgen verschijnt de nieuwe bijbel der psychiatrische indelingen (ziektebeelden). De DSM-5. Een kind dat bij tijd en wijle driftig is, kan vanaf morgen het etiket 'Disruptive Mood Dysregulation Disorder opgeplakt krijgen.

De psychiatrische wereld is een bizarre wereld. Er valt veel te lachen, mensen kunnen prettig gestoord zijn, maar het menselijk leed dat voortkomt uit eenzaamheid, depressies, angsten, paranoïde wanen en psychoses is voor een 'gezond mens' amper of niet te snappen. Verschrikkelijk. De farmaceutische fabrikanten varen er wel bij, voor miljoenen euro's worden pillen gemaakt, die er voor moeten zorgen dat angsten worden gedempt, psychoses worden bestreden en de diepste dalen van een depressie worden afgevlakt. De tol die cliënten voor het slikken van de pillen moeten betalen is vaak hoog. Versuffing, niet kunnen concentreren, afvlakking van gevoelens, emoties, libido, sommige mensen lopen er als halve zombies bij. Ondergetekende heeft de nodige suïcides meegemaakt, en mensen gezien die waanzinnig van angst in isoleercellen verbleven. De diepe kerkers en krochten van de menselijke geest. Teveel om over uit te wijden.

De macht van 'de psychiatrie' is in Nederland geworteld in onmacht. Tot op de dag van vandaag is een ziekte als schizofrenie niet eenduidig te verklaren. We leven in het enige land van Europa waar mensen die waanzinnig van angst zijn, en vandaar uit onaanvaardbaar gedrag vertonen, in een isoleercel worden gezet.
Eenduidigheid is onder psychiaters ver te zoeken. De een zweert bij medicijn A, en ander houdt zich vast aan B. Eigenaardig is dat er redelijk wat psychiaters zijn die elkaar niet kunnen luchten of zien. Macht en onmacht kunnen klaarblijkelijk dicht bij elkaar liggen. Waar bescheidenheid en nederigheid een groot goed kunnen zijn, daar vieren arrogantie, machtsstrijd en visiestrijd vaak de boventoon onder deze beroepsgroep. De enkele goeden, die naast hun verstand ook hun hart laten spreken daargelaten.

Geen mens is gelijk aan een ander. En een geestesziek mens is i.t.t. iemand met een gebroken arm of been moeilijk in te kaderen. Waar de somatische zorg voor mensen overloopt van concreetheid, daar heersen in de geestelijke gezondheidszorg de wazigheid en het ongrijpbare. Geesteszieke mensen komen in een ziektebeeld-vakje terecht. Classificaties die ooit waren bedoeld om eenduidigheid te bewerkstelligen. Door de marktwerking in de zorg is de hulp voor deze mensen geïndustrialiseerd. Het draait binnen instellingen als Lentis en GGZ-Drenthe allemaal om geld. En om macht en belangen. De menselijke maat is uitgehold, het 'product psychiatrische patiënt' moet geld opleveren. Bezuinigingen zetten de 'handel' verder op scherp. Daar waar de meest zieke en eenzame mensen verblijven, daar waar de geestelijke nood het hoogst is, daar is de ziel uit de zorg gerukt. Niet dat dit zal worden toegegeven, dezelfde marktwerking zorgt ervoor dat de GGZ-organisaties zichzelf als 'leuk en goed' in de etalage trachten te zetten. Negatieve publiciteit wordt als zeer onaangenaam ervaren.

Vanaf morgen begint het nieuwe bestempelen van geesteszieken. Een kind dat af en toe een driftbui heeft kan zoals gezegd 'zomaar' het etiket Disruptive Mood Dysregulation Disorder opgeplakt krijgen.Deze nieuwe doelgroep, het zullen duizenden kinderen zijn, krijgt vervolgens medicatie voorgeschreven, een behandeltraject, sociale vaardigheidstrainingen, etc., de hulpverleningscarrousel kan weer even vooruit.
Dat klinkt negatief, echter ondergetekende meent dat je de etiketteringsdrift binnen de geestelijke gezondheidszorg uiterst kritisch moet gadeslaan. Zonder DSM-diagnose geen vergoeding als er behandelt gaat worden..

Bepaalde stoornissen als depressies krijgen glijdende schalen. Waar mensen tot aan de dag van vandaag gewoon als wel of niet depressief werden gediagnosticeerd, daar geldt vanaf morgen of je met een milde, matige of ernstige depressie te maken hebt. Dat klinkt niet verkeerd. Maar ja, welke psychiater tref je? Hoe classificeert hij of zij je somberheid? Willekeur ligt op de loer.

De sfeer rond psychiatrische ziekenhuizen wordt gekenmerkt door achterdocht en wantrouwen.Wat bedenken ze nou weer? Wat voor wiel wordt er nu weer uitgevonden? Je weet als gewone werknemer nooit waar je aan toe bent. Door het introduceren van nieuwe ziekten wordt deze achterdocht alleen maar meer aangewakkerd. En wat te denken van het door elkaar heen hutselen van bestaande ziektehokjes? Wanneer is PDD-NOS uitgevonden? Vanaf morgen bestaat dit 'vakje' niet meer. 
In mei 2013 wordt DSM-V ingevoerd. Vanaf dat moment verdwijnt PDD-NOS als losse diagnose en zal samen met klassiek autisme, het syndroom van Asperger, atypisch autisme, MCDD, het syndroom van Rett en desintegratiestoornis van de kinderleeftijd als één categorie worden benoemd: autismespectrumstoornis. Wikipedia.org/wiki/PDD-NOS

De huidige versie, de DSM-IV, bestaat sinds 1994 - met een update (DSM-IV-TR) in 2000 - en beschrijft 365 stoornissen. Hierbij zijn zo veel mogelijk objectieve en getoetste kenmerken toegepast en is geen rekening gehouden met theorieën over de oorzaken van de betreffende ziekte. Daar is immers nog onvoldoende over bekend. Ypsilon.

‘Psychiaters ruziën over hun bijbel,’ ‘Nieuwe handboek psychiatrie is onverantwoord’, en ‘Psychiatrie in greep commercie.’ De koppen liegen er niet om: De DSM, het Amerikaanse handboek voor de psychiatrie waarin de richtlijnen voor psychische stoornissen beschreven staan, verkeert in zwaar weer.  

Het boek is van grote invloed in onze maatschappij; het vormt grotendeels de basis van de organisatie van de geestelijke gezondheidszorg. Psychologen en psychiaters gebruiken de DSM om een diagnose te stellen en baseren er hun behandelplannen op. Die behandeling wordt zonder DSM-diagnose niet vergoed. Van hier, afbeelding ook)