Het was dinsdag 26 november
een prima dag om buiten te zijn. Het was droog, het waaide nauwelijks en de zon
liet zich tot in het begin van de middag regelmatig zien. Maar met 8 graden was
het niet echt warm en dus vliegen er weinig insecten.
Maar zoals altijd in de
natuur zijn er uitzonderingen, wintermuggen en wintervlinders zijn dan juist
wel actief. Zo ontvluchten ze namelijk het grootste deel van mogelijke
parasieten en jagers. Wintermuggen kun je vooral op milde winterdagen, zelfs
bij vorst in wolken zien vliegen boven een markant punt, zoals een groot
lichtgekleurd voorwerp, de was aan de lijn of een plek sneeuw in de tuin.
De kleine wintervlinder
vliegt van begin oktober tot half december in één generatie. Alleen de
mannetjes van de kleine wintervlinder kunnen vliegen. Ze vliegen meestal pas
uit na de eerste nachtvorst en vliegen hoofdzakelijk in de avondschemering bij
vochtig en nevelig weer en bij een temperatuur net boven het vriespunt. Tijdens
zachte winters vliegen ze soms tot half januari. Het is een nachtvlindertje van
ongeveer 1.5 cm lang met weinig spectaculaire kleuren (zie foto).
De vrouwtjes hebben alleen
vleugelstompjes en kruipen wat rond op takken, tot de mannetjes ze vinden en
bevruchten. De mannetjes nemen de vrouwtjes tijdens de paring soms mee in de
vlucht. De soort overwintert als ei op een twijg of in een bastspleet dicht bij
een bladknop.
Rupsen van de kleine
wintervlinder zijn te vinden van april tot juni. De jonge rupsen zijn in het
voorjaar afhankelijk van de open gesprongen knoppen van de eik. Door stijging
van de temperatuur bleken, op zeker moment, veel rupsen echter al uit het ei te
komen voordat er blad aan de bomen was, waardoor deze rupsen stierven door
gebrek aan voedsel. Andere rupsen die later uitkwamen hadden meer geluk en
hebben de soort behoed voor uitsterven.
De kleine wintervlinder is
één van de vlinders die verantwoordelijk is voor de "rupsenpiek" in
het voorjaar, die ervoor zorgt dat zangvogels na de trek en voor hun jongen aan
extra veel voedsel kunnen komen.
De rupsen kunnen in sommige
jaren, door hun grote aantallen, schade veroorzaken aan eiken en vruchtbomen.
Volgroeide rupsen die niet als vogelvoer aan hun eind zijn gekomen laten zich
aan een zijden draad op de grond zakken, waarna ze zich in een stevige cocon
verpoppen.
De kleine wintervlinder is
een zeer algemene vlinder en komt in heel Nederland voor in tuinen, parken,
loofbossen, boomgaarden en andere lommerrijke gebieden.
Foto + tekst: Luit Staghouwer
Geen opmerkingen:
Een reactie posten