FOTO'S UIT DE WIERSHOECK- EN SCHOOLTUIN (184)

Lieveheersbeestjes zijn nuttig omdat ze veel luizen eten. Daarnaast eten ze ook andere kleine insecten, planten en schimmels. Lieveheersbeestjes hebben zelf relatief weinig last van vijanden. De vaak felle kleur dient als signaal: “Ik smaak vies.” Als ze toch gepakt worden scheiden ze een geel vocht af dat vies ruikt en smaakt. Bij bedreiging trekken ze hun poten en antennen in en blijven doodstil liggen. Ook kunnen ze hun vijanden te slim af zijn door te doen alsof ze dood zijn, zich vervolgens van het blaadje of takje laten vallen en daarna te verdwijnen tussen het groen.

Hun grootste vijand is misschien wel een kleine wesp: de Perilitus Coccinellae. Dit sluipwespje parasiteert op verschillende soorten lieveheersbeestjes, maar voornamelijk op vrouwtjes van het gewone zevenstippelige lieveheersbeestje. Het wespje wordt aangetrokken door de geur van het lieveheersbeestje en injecteert een eitje in de weke buikzone van haar “gastheer”. Het eitje ontwikkelt zich in 5-7 dagen in de kever tot larve, daarna ontwikkelt de larve zich binnenin het lieveheersbeestje en eet er de eieren, de geslachtsdelen en andere voedingsstoffen in de lichaamsvloeistof op. De vitale organen blijven echter intact en het lieveheersbeestje wordt niet gedood. In 18 tot 27 dagen doorloopt de wespenlarve vier fasen met vervellingen. Daarna bijt hij de zenuwen van de pootjes van de kever door en verlaat het lichaam. Hij maakt een cocon tussen de pootjes van het lieveheersbeestje (zie foto), dat gewoon blijft leven. In de cocon kan het larfje zich transformeren tot volwassen wesp en wordt intussen beschermd door het lieveheersbeestje, dat vijanden afschrikt door zijn kleur en door het “reflexbloeden”, de gele stof die bij de pootjes wordt afgescheiden ruikt sterk en is licht giftig.

Na een paar dagen ontwikkelt zich de larve en kleurt de cocon donkerder. Na 7-9 dagen komt het wespje uit de cocon. De wespjes zijn bijna allemaal vrouwtjes, ze hebben geen partner nodig. Binnen een uur zijn ze in staat eitjes te leggen. Eén wesp kan 100 eitjes leggen en er zijn 2 generaties per jaar.

Sluipwespen zijn echte sluipmoordenaars. De wreedheid van deze parasiet-gastheerrelaties deed Charles Darwin twijfelen over het bestaan van een oneindig goede en volmaakte Schepper. Darwin verloor zijn geloof in het christendom dus niet op grond van zijn wetenschappelijke ontdekkingen, maar wel vanwege de gruwelijke schoonheid van de natuur...

Het was afgelopen dinsdag een heerlijke dag en er viel ook veel te zien. Ik kwam o.a. nog een paar andere, minder bekende lieveheersbeestjes tegen:

- Het gevlekt rietkapoentje is een oranjerood tot bruin kevertje van 2,5 - 3 mm. Het halsschild is naar voren afgerond en versmald, het breedste deel ligt voor het midden. Op de dekschilden heeft dit kevertje een zwarte schildvlek, lange vlekken langs de randen en ronde vlekken iets na het midden. De vlekken kunnen verdwijnen of samenvloeien. Het kevertje is te vinden bij riet, biezen en lisdodde.

- Het veertienstippelig lieveheersbeestje is een 4 tot 6 millimeter lang lieveheersbeestje en hij is gemakkelijk van andere soorten te onderscheiden door zijn gele kleur en zwarte vlekken op de dekschilden, maar met name door de vierkante vorm van deze vlekken. Er is wel wat variatie binnen de soort; veel exemplaren zijn geel met zwarte vlekken, maar sommige exemplaren hebben zeer grote zwarte vlekken, en hebben daardoor een overwegend zwarte kleur met gele vlekken. Soms lijken de dekschilden wat op een dambord.

Net zoals veel andere soorten uit de familie lieveheersbeestjes leeft de veertienstip als larve en als imago uitsluitend van bladluizen. De volwassen kever kan twee jaar oud worden en is dan vaak wat verweerd. Het veertienstippelig lieveheersbeestje is in de Benelux een zeer algemene soort, die voorkomt in allerlei biotopen, als er maar bladluizen zijn om te eten.

(Info: natuurbericht.nl, stippen.nl en Wikipedia)

Foto + tekst: Luit Staghouwer