zondag 1 februari 2015

FOTO'S UIT DE WIERSHOECK- EN SCHOOLTUIN (217)

Een paar weken geleden zag ik drie huisjesslakken op een stuk dood hout met korstzwam. Ik vroeg me af wat die slakken daar deden. Waren ze in “winterslaap”, of zouden ze van de zwam eten? Naaktslakken eten hoofdzakelijk zachte plantendelen, huisjesslakken vooral algen en plantaardig afval. Naaktslakken overwinteren meestal in de grond, ze graven zich in. Huisjesslakken zoeken een beschutte plek en sluiten het huisje af met een “dekseltje”, dat is een laagje kalkachtig slijm. Binnenin het slakkenhuis blijft het dan vochtig. Er zit een heel klein opening in het dekseltje, waardoor de slak wel kan ademen. Deze rusttoestand kan wel maanden duren. Normaal gesproken komen de slaken bij een beetje vochtig weer en redelijke temperatuur al vroeg in het voorjaar te voorschijn. Dergelijke deksels worden epifragma genoemd. Het epifragma zit niet vastgegroeid aan het dier zelf (evenmin aan de schelp) en wordt slechts eenmalig gebruikt. Vaak wordt het na het afwerpen door de slak opgegeten.

De foto rechts maakte ik kortgeleden. De slakken waren verdwenen, maar op de korstzwam waren twee “dekseltjes” achtergebleven. De slakken hebben dus niet van de zwam gegeten, dat lukt niet met een afgesloten huisje. Ze waren ongetwijfeld in winterrust. Zouden ze “wakker zijn geworden”, of misschien door een lijster zijn ontdekt?

Zat er al een korstzwam op het hout toen de huisjesslakken in winterrust gingen? Waarschijnlijk niet, het lijkt erop dat de korstzwam door de kleine opening in het dekseltje naar binnen is gedrongen. Als je als slak in winterrust gaat op zo’n korstzwam, dan kan je dat verwachten. Het is dus aannemelijk dat de slakken zijn “verstoord” door de korstzwam. Misschien zijn ze in ademnood gekomen doordat de opening in het dekseltje werd afgesloten en hebben ze een andere plek moeten zoeken. Of misschien heeft de afsluiting van de opening wel de dood van de slak tot gevolg gehad.
Zo zie je maar weer dat een schijnbaar oninteressante foto heel wat vragen kan oproepen. Vragen die ik niet kan beantwoorden.

Naast land-huisjesslakken zijn er ook huisjesslakken die in het water leven. Deze slakken hebben ook een dekseltje waarmee ze de mondopening van hun schelp kunnen afsluiten. Maar dit dekseltje zit vastgegroeid aan het lichaam van het dier, is dus niet op één of andere wijze direct bevestigd aan de schelp en wordt gedurende het hele leven gebruikt. De groei van dit dekseltje (het operculum) gaat gelijk op met de groei van de mondopening van het slakkenhuis.

Info: Wikipedia en IVN


Foto + tekst: Luit Staghouwer

1 opmerking: