Twee weken geleden
hadden de appel- en perenbomen al wel knoppen, die leken echter
eerder verdord dan veelbelovend. Maar dat is normaal. Intussen
beginnen de bomen op kleur te komen en kunnen we genieten van de
prachtige bloesem. Onlangs las ik op de site van de Koninklijke
Fruitmastersgroep een interessant artikel over de bestuiving van
appel- en perenbomen.
In april en mei
zitten de takken van de appel- en perenbomen vol met wit-roze
bloesem. Met al die bloemetjes is de boomgaard net een grote
bloementuin. Om de bloemen te veranderen in vruchten moet er
bestuiving plaatsvinden. Dit betekent dat het stuifmeel (dat zijn
kleine gele korreltjes) van de ene naar de andere bloem moet worden
overgebracht. De bestuiving gebeurt door de wind en door insecten
zoals bijen en hommels. Voor een goede oogst is een goede bestuiving
nodig. Daarom huurt de fruitteler bijenvolken van een bijenhouder,
een imker in. De bijen vliegen van bloem tot bloem om honing te
verzamelen. Bij het bezoek aan een bloem blijven wat stuifmeelkorrels
aan hun lijf plakken. Zo brengen ze die naar de volgende bloem. Daar
zorgt het stuifmeel voor de bevruchting waarna de bloem uitgroeit tot
een appel of een peer.
Het verhaal van
de bestuiving is nog niet af. Bij veel soorten appel- en perenbomen
is het nodig dat het stuifmeel van een bloem van het ene ras terecht
komt op de bloem van het andere ras. Daarom groeien in de meeste
boomgaarden twee of meer rassen. Zo groeien er tussen de appelbomen
van het ras Jonagold bomen van het ras James Grieve en tussen
Elstar-appelbomen groeien weer de appelbomen van het ras Golden
Delicious.
Bijen zijn dol op
de paardenbloemen die vaak onder de fruitbomen in de boomgaard
groeien. In die gele bloemen zit meer honing dan in de bloesem van de
fruitbomen. Pas als de paardenbloemen uitgebloeid zijn, zouden de
bijen naar de fruitbomen toe gaan. Dan kan het voor de bestuiving van
de fruitbomen te laat zijn. Dus wat doet de fruitteler? Hij maait de
paardenbloemen af en stuurt zo de bijen naar zijn bomen.
Ik ben geen
fruitteler en had ook nog nooit gehoord over deze ‘relatie’
tussen fruitbomen en paardenbloemen. Zoiets is toch wel leuk om te
weten. Maar is het ook waar? Op de site van Bijenhouden.nl las ik
een reactie op het artikel. Het wegmaaien van de paardenbloemen is
volgens hen zinloos. Bijen vliegen er eventueel 's morgens op en
halen dan enige pollen en nectar. Zodra de fruitbomen gaan bloeien
zijn de bijen de paardenbloemen snel vergeten omdat de fruitbloesem
aanzienlijk attractievere stoffen in de aanbieding heeft.
Paardenbloemen besteden dan geen energie meer aan de productie van
m.n. pollen. Hun productie is dan beperkt tot de ochtenduren, alleen
bijen die er vanaf het begin op vlogen zullen de paardenbloemen nog
bezoeken. Bijen die door de fruitbloesem zijn aangelokt, kijken er
niet naar om.
Bovendien leveren paardenbloemen al pollen als de fruitbloesem nog op
gang moet komen. De pollen van de paardenbloemen stimuleren de
haallust van de vliegbijen (werksters) en de snelle ontwikkeling van
het broednest van de bijen. Als de fruitbloesem op gang komt zijn de
bijen actiever. Het advies van Bijenhouden.nl is dan ook: niet
maaien! Het afmaaien van de paardenbloemen kan zelfs contraproductief
werken. Stel dat de bijen in een andere boomgaard wel paardenbloemen
vinden, dan is de kans vrij groot dat ze eerst naar die boomgaard
gaan.
Volgens mij zijn
beide bronnen betrouwbaar. Maar veel wijzer wordt je niet van dit
soort tegenstrijdige informatie. Voor mij was het echter aanleiding
om bovenstaande collage te maken. Het insect op de paardenbloem links
is een hommelzweefvlieg. Deze zwarte zweefvlieg is 11 tot 15 mm lang,
het lichaam is sterk behaard en de vlieg lijkt sprekend op een
hommel. Net als hommels heeft de zweefvlieg ook witte en oranje
kleuren, maar deze zijn zeer variabel. De hommelzweefvlieg is een
bijzondere soort, er bestaan verschillende variaties die
verschillende soorten hommels nabootsen.
Volwassen hommelzweefvliegen
leven van nectar, ze hebben nooit stuifmeelkorfjes die veel (maar
niet alle) hommels wel hebben. De kleurrijke bloesem in het midden is
de bloesem van een appelboom. Honingbijen hebben ook stuifmeelkorfjes
aan de achterpoten. De honingbij (rechts) heeft al een mooie voorraad
pollen (stuifmeel) verzameld.
Info o.a. Wikipedia
Foto + tekst: Luit Staghouwer
Geen opmerkingen:
Een reactie posten