BEIJUMBORG (63)

Passie 

Ieder jaar rond deze tijd daalt er een collectieve hang naar passies over ons land neer. Tientallen uitvoeringen van de Mattheus Passion van Bach, veel Johannessen ook.....en ik doe daar vrolijk aan mee, hoewel 'vrolijk' nou niet bepaald het juiste woord is. Dit jaar maar liefst drie passies: de eerste alweer een paar weken geleden, in de Nicolaikerk in Appingedam. Daar voerde het Luthers Bach Ensemble een reconstructie uit van Bach's Markus Passion. Ongelofelijk mooie muziek, in een prachtige omgeving.

Vorige week was ik zo maar even een middagje vrij, en kon ik - in mijn tuin, in de zon gelegen -  de complete Johannes Passion rustig beluisteren (afgezien van een buurman, die een hele middag met een schuurmachine aan de gang was): hemelse muziek, met het mooiste koraal van alle Bach-passies aan het einde. "Ach Herr, lass' dein lieb Engelein" ontroert me altijd weer. 

En eind deze week zit ik op de tribune van de grote zaal in de Oosterpoort, wanneer daar de Mattheus Passion klinkt. Dat werk hoorde ik voor het eerst live uitgevoerd toen ik een jaar of veertien was. Nou niet bepaald een leeftijd om van klassieke muziek te genieten, maar in dat opzicht ben ik altijd al een buitenbeentje geweest. Ik reisde met de trein van Enschede naar Hengelo, waar in de stadhuishal dit monumentale werk werd uitgevoerd. Na tweeëneenhalf uur kwam ik daar totaal verpletterd uit. Wat een werk, wat een enorme krachtsinspanning van componist en uitvoerenden.....

Drie passies in één jaar: best veel voor iemand die zich officieel uit zijn kerkgenootschap heeft laten uitschrijven. Dat laatste zegt trouwens niets over eventueel aanwezige religieuze gevoelens: die zijn bij mij nooit afhankelijk geweest van lidmaatschap van een club, waarvan de lokale leider (nu is hij de baas van dezelfde kerk in Utrecht) me bijna letterlijk de keel uit hing. 

Die passiemuziek roert heel andere registers bij mij aan: rouw bijvoorbeeld, of hoop. Vertrouwen, en pijn. Overgave en wanhoop. Dat alles in een prachtige muzikale setting, waar ik nooit genoeg van gekregen heb. En over religie gesproken: als ik dan iets moet geloven, dan wordt dat verwoord in de slotzinnen van het al eerder genoemde koraal uit de Johannes Passion: "Herr Jesu Christ, erhöre mich erhöre mich: ich will Dich preisen ewiglich!". Waarbij ik me voorstel dat ik na mijn verscheiden (vind ik een mooier woord dan 'dood') lekker rustig op mijn wolkje sta te zingen voor een lieve meneer (of mevrouw....wie zal het zeggen?), die glimlachend voortdurend dierbaren van me zit te ontvangen. Met passie: dat wel!

Han Borg