BEIJUMBORG (87)

Duisternis

Ach ja, zodra de officiële wintertijd is ingegaan weten we weer dat we een tijdlang steeds minder uren zonlicht tegemoet kunnen zien. Dat zonlicht neemt al af vanaf mijn verjaardag, maar de eerste maanden heb je er nog niet zo’n erg in....het is dan volop zomer, en alles is nog groen en fijn. De herfst is zeker niet mijn seizoen: ik houd niet van regen, laat staan van regen met wind. Alle romantiek van gekleurde bladeren en binnenshuis de eerste kaarsjes aan: ik doe daar wel aan mee, maar niet altijd van harte. 

Het is dan ook niet voor iets dat in veel religies er zo rond 1 november aandacht is voor de vergankelijkheid van het leven. Allerzielen is daar het mooiste voorbeeld van: in de katholieke kerk hebben we daarvoor 2 november op de kalender staan (ik zeg “we”, want de oplettende lezer zal vast al eens gemerkt hebben dat ik uit die traditie stam), een dag na Allerheiligen. Vaak worden die twee data door elkaar gehaald, maar dit is toch echt de juiste volgorde. Eerst de heiligen, dan de ‘gewone’ overledenen. 

In veel streken in ons land is het de gewoonte om met Allerzielen de laatste grote schoonmaakbeurt van de graven van de dierbaren te hebben gedaan, en er dan een grote pot bolchrysanten op te plaatsen. Nou liggen mijn eigen ouders in het verre Losser begraven, dus daar rijd ik niet zo maar even een avondje naartoe. In de eerste jaren na hun overlijden deed ik dat trouwens wel, maar er is een beetje de klad in gekomen. Gelukkig rusten ze onder een onderhoudsarme steen, dus daarvoor hoef ik er niet heen. 

Het vreemde van begraven vind ik dat je van tevoren denkt daarmee een gedenkplaats te scheppen, maar dat je - in mijn geval dan - daar achteraf toch heel andere gedachten over krijgt. Mijn ouders rusten in mijn hart en hoofd, en op die Losserse begraafplaats vind ik ze minder terug dan dichtbij, bij mezelf. Een steen met namen en data....wat is het meer dan dat? Niet dat we (mijn broer, zus en ik) er spijt van hebben dat we hen de rustplaats gaven die ze nu al meer dan negen jaar samen ‘in beslag nemen’, maar we worden er minder door geroerd dan we gedacht hadden. 

En toch, en toch......zo rond begin november dwalen mijn gedachten vaker af naar degenen die er niet meer zijn dan op andere momenten. Het is de duisternis die me die inspiratie geeft, maar ook - jawel! - het licht van kaarsen. Muziek die daarbij hoort, bijvoorbeeld een mooie requiemmis als die van Johannes Brahms, of die van Gabriel Fauré.....ze brengen weer licht in die duisternis. Net als de in dit jaargetijde zo felle regenbogen aan de lucht. De zwaarte van de wolkenpartijen worden onderbroken door bruggen van veelkleurig licht. Ook in Beijum, zo mocht ik vanmorgen weer ervaren. 

En één ding is zeker: na Kerst gaan we weer de goede kant op! 

Han Borg