zondag 14 maart 2021

DE VOGEL VAN DE WEEK IN BEIJUM (3)

 De eenden van Beijum

In Beijum zitten verschillende eend-soorten, die je kunt vinden in de vijvers en de sloten in en rondom beijum. Ik zal deze kort bespreken, en wie weet kom je deze ook tegen.
Soepeend:

Een soepeend? Jazeker, dat is een “soort”. Deze wordt ook wel parkeend genoemd. Alhoewel je deze niet snel in een determinatiegids zal tegen komen, is het toch een soort. Biologisch gezien spreekt men van een “soort” als deze onderling nakomelingen kan krijgen.
Dit is de eend die je veel in de wijk ziet. Het is een gedomesticeerde eend die afstamt van de Wilde Eend. Door o.a. inteelt en onderlinge kruisingen zijn er in de loop der jaren veel mutaties ontstaan, waardoor de kleuren veel variëren binnen deze soort. Je hebt geheel witte eenden, maar ook half wit/bruin enz. Bij de meeste zie je nog iets terug van de oorspronkelijke wilde eend.
Wilde eend:

Dit is eigenlijk de klassieke eend die iedereen wel kent, waarbij het mannetje herkenbaar is aan de groene kop/gele snavel, en het vrouwtje aan het bruine verenkleed. Beide hebben op de vleugels een blauwe “vlag” wat kenmerkend is voor deze soort. Als ze de vleugel strekken, is dan een mooie donkerblauwe lijn zichtbaar.
Met de twee bovenstaande soorten gaat het steeds slechter qua aantal. Dit vooral doordat de eieren vaak opgegeten worden door o.a. marters, en de kuikens door reigers en andere rovers (ook snoeken).
De wilde eend heeft nog een ander probleem, en dat is dat de vrouwtjes belaagd worden door andere eend-soorten mannetjes, en dat mannetjes ook weer met andere eend-soorten paren. Zo ontstaan er hybrides, die onvruchtbaar zijn. Ook in de vijver aan de Galkemaheerd, zwemmen 2 hybrides (Carolina eend x wilde eend). Het mannelijke gen is van beide soorten dominant, wat ook in de kleur te zien is (groene kop, maar met bruine gespikkelde borst). Deze zullen nooit nakomelingen kunnen krijgen.
Kuifeend:
Deze eend is de laatste 10 jaar steeds meer een vaste gast geworden. Het mannetje is erg herkenbaar aan de vel witte flanken en het kuifje achter op de kruin. Zowel het mannetje als het vrouwtje hebben fel gele ogen. Jonge eendjes van de kuifeend zal je niet snel zien in de wijk. Om te broeden en jongen groot te brengen zoeken ze dan de diepere wateren op met meer beschutting.
Krakeend:
Ook deze eend zoekt de wijk steeds vaker op. Vooral de laatste 5 jaar is deze soort regelmatig te zien in de vijvers en sloten. Ze zijn wel een stuk schuwer dan de kuifeenden, en zijn ook niet het gehele jaar in de wijk. Ook deze eenden zoeken in het broedseizoen de grotere wateren op. Het mannetje is te herkennen aan de zeer fijn gestreepte borst en flank. Zowel het mannetje en vrouwtje zijn herkenbaar aan een witte “vlag” op de vleugels. Op de foto is deze zichtbaar bij het vrouwtje vlak bij de staart.
Smient:
Deze soort zie je vooral aan de randen van Beijum in de sloten, of op het land. Ze zijn vaak in grote groepen. Bij de grote wateren soms een paar duizend bij elkaar.
In het najaar komen ze vanuit het noorden massaal onze kant op. Een deel trekt naar stedelijke gebieden, zoals bij ons.
Het mannetje is in de winter duidelijk te herkennen aan de roestbruine kop met een lichtbruine streep. Op de foto een mannetje in winterkleed.
Ze hebben ook een "lieve" uitstraling. In de avond kun je ze vaak horen als ze in groepen overvliegen. Zoek het geluid maar eens op.
Ze zullen niet lang meer blijven, de trek terug naar het Noorden is alweer begonnen. Misschien dat je er nog een paar tegenkomt!

Meld je ook aan bij de Facebook groep om op de hoogte te blijven van de vogels in onze wijk.

Gert-Jan van Veen

Geen opmerkingen: