maandag 15 november 2021

JAN & ALLEMAN (10)

 Help! Gorilla’s maken junks van ons

Ik las deze week het berichtje dat Utrecht een nieuwe gezonde wijk gaat bouwen vanuit het idee van de ‘Blue Zones’. Blauwe zones zijn gebieden op de wereld waar mensen (veel) langer leven dan gemiddeld. 

Wat het leven in deze hotspots kenmerkt is: natuurlijk bewegen (geen sportschool nodig), een zinvol bestaan (je weet waarvoor je opstaat), weinig stress, voldoende ontspanning, je eet niet meer dan 80 % van wat je lichaam op kan, je eet plantaardig (vooral bonen), je drinkt een glas wijn (gezellig samen met vrienden) en je bent deel van een groter geheel: vrienden, familie. Wanneer je dit vertaalt naar het bouwen van een nieuwe wijk betekent dat: een wijk die uitnodigt tot beweging, gezonde voeding, community en zingeving & ontspanning. 

Goeie ontwikkeling toch? Lijkt me wel, want kijk nou eens naar hoe we het nu doen en welke tendensen er gaande zijn. Het ideale recept voor meer ellende, meer fysieke en mentale problemen is onze toenemende zucht naar instant behoeftebevrediging. Een verslaving die wordt aangewakkerd door handige jongens en meisjes die er een verdienmodel in zien. 

We leven in een wereld waarin alles sneller moet, waarin we het normaal vinden dat er na een druk op de knop binnen 10 minuten een fietsende stadsgorilla bij je aanbelt om het spul te brengen. Het idee van die snotapen is zo gek nog niet: bezorgen op de fiets, zo weinig mogelijk plastic verpakkingsmateriaal en als het kan lokale producten. Jij hoeft niet met de auto naar de supermarkt. Check. MAAR WAAROM DAN DIE 10 MINUTEN in hemelsnaam? Hun motto: Need, order, get (sneller dan jij). Alsof wij (hun klanten) niet meer het geduld op kunnen brengen om even te wachten voor je hebt wat je wilt. Zijn we gek geworden met elkaar, of maken we elkaar gek door te doen alsof dit normaal is. 

Het is de volgende stap op weg naar een wereld waarin we steeds meer afhankelijk worden van directe behoeftebevrediging. Need, order, get. Dat is de meest verslavende vorm van consumentisme die er is. Verslavend? Echt wel, het gaat niet om wat we echt nodig hebben. Al die zooi kopen we vooral om onze gevoelens te dempen. Alles onder controle. Dat is dé basis voor een pittige verslaving. En het erge is dat we niet eens doorhebben dát die zucht er is. We moeten het hebben en net als met die fles, we moeten het nú hebben. Het is de wereld van ‘I want it all and I want it now’ (Queen). Het is onze truc om dat zeurende-niet-helemaal-o.k. gevoel niet te hoeven voelen. Het geluksgevoel dat je hiermee koopt, duurt tot de laatste hap, de laatste druppel, of tot het moment dat je je nieuwe speeltje verveeld in de hoek gooit. En daar gaan we weer: Need, order, get. 

Moe, een baan waar je niet tevreden over bent, geen baan, zeurende kinderen, vervelende schoonmoeder, lastige vriend of vriendin, irritante collega’s, niet fit, ziek misschien, ontevreden over je lichaam, somber soms, eenzaam, of sowieso niet tevreden met hoe je leven verloopt. Kan gebeuren. Het zijn allemaal doodnormale (of eigenlijk levensnormale) ervaringen die horen bij het leven. En je lijf liegt niet, die laat je voelen dat er iets is dat aandacht vraagt. Dat voelt niet lekker Jan! Nee, natuurlijk niet, dat is precies de bedoeling: dat je voelt dat er iets aan de hand is.  

Dat ongemakkelijke gevoel is er nou juist om ons erop te wijzen dat er iets is dat opgemerkt wil worden. Het voelt vaak zo tegenstrijdig, het is bijna een natuurlijke reflex om zo snel mogelijk bij dat net niet helemaal okay-e gevoel weg te willen. Maar het is er niet voor niks en er is niks mis mee. Het nodigt je uit om tot stilstand te komen, zodat je kunt gaan voelen wat er speelt, waarna je binnen je mogelijkheden gezonde keuzes kunt maken. Stilstaan is vaak de beste manier om vooruit te komen.

Over een tijdje zijn de eerste blauwe zone wijken gerealiseerd. En echt, de bewoners zullen zich net als iedereen vaak niet helemaal top voelen. Dat is nou eenmaal het leven. Zouden ze dan een gorilla bellen? Of wandelen ze in alle rust naar de buurtsuper om hun bruine bonen te kopen en kuieren ze daarna naar het wijkcentrum om samen eten te koken? Vinden ze de rust en vragen ze elkaar: ‘waarvoor ben jij vandaag je bed uitgekomen?’ Delen ze onder het genot van een glas wijn hun levensvragen, zodat ze gaan ontdekken wat er voor hen toe doet? Omarmen ze het leven, met alles erop en eraan?

Hebben we daar speciaal ingerichte wijken voor nodig? Beijum heeft het! 

Groet'n Jan Wedema

Geen opmerkingen: