FOTO'S UIT DE WIERSHOECK - EN SCHOOLTUIN (114)

De hommelzweefvlieg lijkt sprekend op een hommel, maar is het niet. Deze forse zweefvlieg (11 tot 15 mm) wordt ook wel hommelreus genoemd. De wetenschappelijke naam is Volucella bombylans. Het is een merkwaardig geval. Er zijn enkele tientallen soorten hommels, hun beharing is verschillend van kleur. Het lichaam van de hommelzweefvlieg is zwart en sterk behaard. Er bestaan verschillende variaties die weer verschillende soorten hommels nabootsen. De variatie die de aardhommel nabootst (rechts) wordt Volucella bombylans plumata genoemd (aardhommelreus) en is zwart met een witte achterlijfspunt, oranje band rond de voorzijde van het achterlijf en gele beharing rond het borststuk. De hommelzweefvlieg Volucella bombylans bombylans (steenhommelreus) bootst de steenhommel na. De steenhommelreus (links) is geheel zwart maar heeft net als de steenhommel een oranje achterlijfspunt. Een dergelijk sterke gelijkenis van een onschuldige soort met een gevaarlijke (stekende) soort wordt mimicry genoemd. Er komen ook kleurencombinaties voor die niet bestaan bij hommels.

Hommels en hommelzweefvliegen lijken dus sterk op elkaar, maar er zijn ook duidelijke verschillen. Hommels hebben verticale langwerpige ogen en vrij lange antennes. Zweefvliegen hebben grote en meer ronde ogen die elkaar bijna raken en juist korte antennes, die bovendien (in tegenstelling tot hommels) sterk geveerd zijn. Ook de vlucht verraadt de zweefvlieg; hommels maken meer zigzaggende, slome vluchten, zweefvliegen zijn juist snel en schichtig.

De volwassen hommelzweefvlieg leeft van nectar, de larven zijn meer worm-achtig en leven in ondergrondse nesten van andere insecten waar ze zich voeden met dood materiaal. De hommelzweefvlieg is te zien van mei tot augustus en komt vooral voor bij meer beboste gebieden of bosranden. De soort is in Nederland en België vrij algemeen en komt daarnaast voor in grote delen van Europa, Centraal-Azië en Noord-Amerika.

De steenhommelreus op de foto is een mannetje (er is weinig ruimte tussen de ogen) en de aardhommelreus is een vrouwtje. De ogen van vrouwtjes zijn kleiner en staan verder uit elkaar.

(Info: Wikipedia) 

Foto + tekst: Luit Staghouwer