KUNST OP DE HAK VAN MAX MICHA

Kunst als placebo

Kunst met een grote P. De P van placebo, een voorgeschreven middel zonder werkzame bestanddelen. Het is een dogma dat kunst daadwerkelijk aantoonbaar nut heeft voor de maatschappij. Toegevoegde waarde misschien? De verwachting die geschept wordt met het bedrijven van kunst heeft een placebo effect. Enerzijds acceptatie door middel van kunst in een bepaalde groep in onze maatschappij en het gevoel van waardering en aandacht krijgen voor iets wat je hoogstwaarschijnlijk maatschappelijk niet was gelukt. Anderzijds heeft het doen aan kunst of het hebben van kunst geen nut. Als iets interpreteerbaar is, kan het geen direct doel dienen in de maatschappij. Iets moet duidelijk zijn …of dient het dan toch misschien een hoger doel?

Blijkbaar is kunst hét antwoord op veel zaken. Als we een kale muur zien in een wijk spuiten we er een meteen een kunstwerk op om de boel een beetje op te fleuren. Wat voor iemand gewoon een kale muur is, is voor een ander weer het toonbeeld van rust. Verschillende mogelijkheden van interpretatie. Als het kunstwerk dan uiteindelijk klaar is, bijvoorbeeld een graffiti, is ook dat werk weer interpreteerbaar. De een vindt het een doorn in het oog, de andere een “Urban Art”. Met andere woorden, voor mensen die aan kunst doen moet het leven wel heel ingewikkeld in mekaar zitten of heel simpel om alles weer terug te relativeren naar de kunst, los van de werkelijkheid.

De mens de mogelijkheid geven om kunst te bedrijven en tentoon te stellen. Bij voorkeur met dikke subsidies. Zolang kunstenaars aan kunst doen, blijft de cultuur bewaard in Nederland, en daar moet de werkende bevolking flink voor betalen, ook al is kunst misschien niet jou ding. Een ondernemer kan een pand niet betrekken vanwege de torenhoge prijzen per vierkante meter, maar voor een kunstatelier of expositieruimte is dat voor de gemeente geen probleem. Altijd wel een potje beschikbaar om de bewakers van de Nederlandse cultuur tegemoet te komen. Zij die zich kunstenaars mogen noemen behoren tot een elite in Nederland. Een elite die op de kosten van de maatschappij een hobby mag hebben.

Kunst is een gezamenlijke uitlaatklep voor de zogenaamde bourgeoisie en voor hen die lijden aan het van Gogh syndroom. Kunst heeft een bindende factor, zorgt voor sociale cohesie. Sociale emancipatie en nog meer van dat. Heb je geen kunst in huis, of ga je nooit naar een expositie van een bekende kunstenaar, hoor je er niet bij. Vooral het aanprijzen van de lokale kunst is zeker een pre om opgenomen te worden in de club der pseudo- intellectuelen. Ook zelf aan kunst doen getuigt natuurlijk van niveau. Mensen zonder gevoel voor kunst zijn barbaars en onderontwikkeld.

Vandaar mijn mening dat kunst een placebo effect heeft op mensen. Het dient geen doel, want weinigen worden er bekend of rijk mee, zelfs niet na hun dood. Het dient alleen voor sociale acceptatie. Een fase in het leven wat vooral voorbij komt bij vrouwen van middelbare leeftijd die beseffen dat ze maatschappelijk succes wel kunnen vergeten en daarom maar gaan schilderen of knutselen. Voor hen die een statement willen maken en beroemd willen worden….later, als ze dood zijn. Voor hen die tegen de maatschappij willen aanschoppen en zich anders gaan uitdossen en kunst maken die jij en ik niet begrijpen.

Zou schrijven over kunst ook gezien worden als een uiting van kunst?

Max Micha