Met 74 bekende
exemplaren zijn de Zandbijen (de Andrena's) de grootste groep van de
Nederlandse wilde bijen. Specifieke vliegtijd-kenmerken voor de groep
zijn dan ook niet te geven: enkele vliegen op het moment dat de
wilgen beginnen uit te lopen (grijze zandbij), anderen komen pas te
voorschijn in het midden van de zomer (heidezandbij).
Sommigen zijn
pioniers onder de insecten, anderen worden vaak gezien in stadstuinen
en zijn dus eerder cultuurvolgers. Enkele maken nesten verticaal in
de grond, anderen hebben een zand- of leemwal nodig om een nest
horizontaal te maken. Wat ze wel gemeen hebben is een vrij korte tong
en verzamelharen voor het transport van stuifmeel aan de achterpoten.
Van de zandbijen staan 38 soorten op de Rode Lijst, zij worden in hun
voortbestaan bedreigd.
De grijze zandbij (Andrena vaga) is een grote soort (13-15 mm)
met een egaal grijswit, dicht behaard borststuk. Het achterlijf is
vrijwel kaal en zwartglanzend. Door haar uiterlijk is de grijze
zandbij niet te verwarren met veel andere bijen. Mannetjes en
vrouwtjes hebben dezelfde kleur, maar de mannetjes zijn duidelijk
kleiner en hebben een mooie witte snor. Grijze zandbijen zijn
pioneers, geschikte plekken zijn snel bewoond. Locaties van
tientallen bijen blijven soms jarenlang in gebruik.
Het zijn
superspecialisten, die alleen stuifmeel verzamelen op wilgen en
daarom al vanaf begin maart en nooit langer dan tot half mei zijn
waar te nemen, de wilgen moeten wel binnen een straal van ongeveer
250 meter van de nestplaats staan. De vrouwtjes nestelen vaak in
grote groepen op een droge en zonnige plek. De nestgang gaat
tenminste 25 maar soms wel 50 cm loodrecht naar beneden en vertakt
onder in meerdere zijgangen met aan het eind de verbrede broedcellen.
De larve spint zich nog hetzelfde voorjaar in, verpopt in de zomer en
overwintert als volwassen zandbij in haar eigen cocon.
Dit vrouwtje grijze
zandbij (met stuifmeel aan haar achterpoten) probeerde schijnbaar een
gang te graven in het losse zand. Het kan ook zijn dat ze probeerde
om weer toegang te krijgen tot de eerder gegraven nestgang.
Info: wildebijen.nl
Foto + tekst: Luit Staghouwer
Geen opmerkingen:
Een reactie posten