OVER DE ROL VAN ZWARTE PIET

Het wordt de hoogste tijd dat vanuit het Grunninger Laand een keer een verhelderende kijk op de zo langzamerhand tenenkrommende discussie over het fenomeen 'racistische Zwarte Piet' wordt gegeven. Schrijver dezes komt uit Zuid-Oost Groningen, het laand van nait soezen. Wat vindt hij van deze heisa?

Wat kan een mens toch terugverlangen naar de 'goeie ouwe tijd.' In dit geval naar de jaren zeventig in de Kanaalstreek. Wat was het leven overzichtelijk. Moeder was huisvrouw, de keuken en het aanrecht behoorden tot haar domein. Vaders noemde haar liefkozend vrouwtje. Of wijfje. Tegenwoordig mag je dat niet meer zeggen, het is neerbuigend en beledigend..

Ondergetekende las de strip Sjors en Sjimmie. Laatstgenoemde was het innemendst, wat een geweldig hakkelend pratend en stuntelig  zwartje was dat. Zoals Dik Trom een dikkertje was. En Pietje Bell een schoffie. Pipo de Clown was een malloot. De oudere lezer herinnert zich Klukkluk nog wel, de indiaan uit laatstgenoemde serie die niet normaal kon praten, 'ik ben toch niet van de gekke.' Is het 'racisme' toen begonnen? Een indiaan zo gebrekkig en lachwekkend neerzetten!? Foei toch.

Ach, mooie onschuldige tijd. Met Sint Maarten bedelde je een zak snoep bij elkaar en rond 5 december brachten Sint en Piet cadeautjes. Een pak ijs kostte een dubbeltje en vissen deed je zonder visvergunning. In de winter kreeg je een kruik mee naar bed. Ik herinner me dat de eerste Chinezen op Knoal kwamen te wonen (misschien waren ze er al langer maar begonnen ze me op te vallen). Spleetoogjes werden ze genoemd. En bij mijn weten, herinneringen, werd daar niks vijandigs mee bedoeld. Als je zat te kliederen tijdens het eten werd je voor Turk uitgemaakt.

Het jaarlijkse sinterklaasfeest ervoer ondergetekende gedeeltelijk als een kwelling. Dat je als kind bij zo´n spook op schoot moest zitten, z'n stekelige baard in je gezicht voelde en het idee dat de griezel met z´n dikke boek alles van je wist. Wat had de man een verschrikkelijke monotone en zalvende stem. Z'n ogen stonden helemaal niet aardig. Vreselijk, dat op schoot moeten zitten en 'lief' moeten zijn. Met terugwerkende kracht verdenkt de blogger z'n vroegere Sinterklazen er van dat ze pedofiel waren, wat een afstotende klefheid! Hoezo al die kinderen op schoot willen? Hoezo de hele dag 'lief en aardig' moeten zijn? En hoezo kinderen dreigen dat als ze niet lief waren ze in de zak moesten? Een Sinterklaas die met z'n paard over je dak rijdt, om nachtmerries van te krijgen.

Nee, dan de Zwarte Pieten. Wat een geruststellende pretogen hadden die, wat een speelsheid. Daar kon je als kind mee donderjagen. Weg spurten als er een exemplaar met z'n roe achter je aan rende. En wat deelden ze volle handen met pepernoten en marsepein uit. Zwarte Piet kwam veel menselijker en toegankelijker over dan Sinterklaas.

Van deze site

Ondergetekende genoot de afgelopen jaren van de sinterklaasfeesten die hij op de Beijumer basisscholen meemaakte. De goedheilig man dreigt niet meer. En ook geeft hij kinderen niet meer het gevoel dat hij alles van je weet. Zwarte Piet is nog steeds favoriet bij de kinderen, let er maar eens op hoeveel kinderen zich rond 5 december met een Zwarte Pieten-petje tooien en zwarte vegen op hun gezicht aanbrengen.

Nu, in 2013, beschouwen sommigen de rol van Zwarte Piet als racistisch. Het folkloristisch, onschuldig en kolderiek kinderfeestje wordt daarmee in de verdachte hoek gezet. De traditionele witte Nederlander krijgt de Zwarte Piet toegeschoven: racisme. De overgevoeligheid en lange tenen van bepaalde slachtoffertypes- die om het minst of geringste blèren dat ze gediscrimineerd worden- staan ineens in het middelpunt van het nieuws. Zo erg dat zelfs de VN onderzoek gaat doen naar Zwarte Piet. In elke groep- witten, zwartjes, kinderen, mannen, vrouwen, etc.- zitten zeikerds. Maar moet je die hun zin geven?

Je moet er toch niet aan denken dat Zwarte Piet moet opdoeken. De meest speelse en toegankelijke spelers van het het hele Sinterklaas-toneel  afvoeren omdat ze een knechtenrol in de magische beleving van kinderen spelen? Willen de Zeur Pieten de kinderen soms opzadelen met alleen maar een houterige en stijve witte Sinterklaas (ooit een dergelijk exemplaar zien lachen?)? Natuurlijk is Zwarte Piet niet racistisch. Het is toch toppunt van integratie dat een zwart mens Piet heet?

Gelukkig, naast Witte Reus nu ook Zwarte Reus

Waar een mens zich al niet mee kan identificeren. In dit geval met Zwarte Piet die de hele zwarte gemeenschap als dom en onderdanig zou neerzetten. Hoe bedenk je het.
Zo door geredeneerd is het beledigend voor wit dat de olijke Pipo-Sapperdeflap- de Clown blank is. Wat een onnozele hals. Jan Klaassen en Katrijntje van het zelfde laken een pak, waarom worden witten als poppenkastspelers neergezet? En waarom zijn alle sprookjesfiguren blank?  Zijn 'we' soms een beetje dom, naïef en dromerig? Erg kwetsend!

Wat zal de volgende stap vanuit de slachtofferhoek zijn? Mag een beunhaas nog wel zwartwerker worden genoemd? De pot die de ketel verwijt dat hij zwart ziet, kan dat wel? Kun je over tien jaar een dramatische dag nog wel een zwarte dag noemen? Zijn er dan nog zwarte bladzijden in de geschiedenis?

Noem het maar belachelijke vergelijkingen. Maar het is minstens zo belachelijk om dartelende, speelse, vrolijke en kindvriendelijke Zwarte Pieten, die met een kindertoneelstukje meespelen, als racistische decorstukken te classificeren. Gewoon nait soezen.
(Zie hier een discussie bij P.en W.)