Na de excursie van afgelopen dinsdag vertelde een medewerker van De Wiershoeck dat er iets interessants was aangetroffen tussen het foldermateriaal in een brievenbus. Misschien was ik, “de fotograaf”, wel geïnteresseerd? Natuurlijk was ik dat. Het bleek het nest van een metselbij te zijn.
In ons land komen 20 soorten metselbijen voor, waarvan de gehoornde metselbij en vooral de rosse metselbij het talrijkst zijn. Ik denk daarom dat dit het nest van een vrouwtje rosse metselbij is.
Alle metselbijen zijn solitaire bijen. Honingbijen en enkele soorten hommels hebben een sociale levenswijze, de solitaire bij doet echter alles alleen: het maken van een nest, het zoeken van voedsel en het leggen van eitjes. Het komt wel voor dat nesten dicht bij elkaar liggen (een kolonie vormen), maar dat hoeft niet. Metselbijen vliegen tussen maart en augustus. De meeste (volwassen) metselbijen leven vier tot zes weken.
Zodra een vrouwtje door een mannetje is bevrucht gaat ze op zoek naar een geschikte nestgang. Blijkbaar heeft ze in dit geval de dubbelgevouwen folder in de brievenbus als zodanig beoordeeld. Meestal kiest het vrouwtje een holle riet- of bamboestengel, een kevergang in dood hout, of een daarvoor gemaakt gangetje in een nestblok (bijenhotel) als “kraamkamer” (broedcel). Als ze haar keuze heeft gemaakt, begint ze eerst met het verzamelen van wat modder om de achterkant van het nest dicht te maken. Als ze daar mee klaar is gaat ze stuifmeel en nectar verzamelen. Hiervoor bezoekt een vrouwtje duizenden bloemen. Ze brengt het stuifmeel in meerdere ladingen naar het nest waar ze steeds een beetje nectar door het stuifmeel mengt. Als de voorraad groot genoeg is, legt ze een eitje op het stuifmeel en sluit ze de broedcel door een muurtje van modder te metselen. Dan begint ze aan de volgende broedcel. Ze gaat ermee door zo lang het weer, de lengte van de nestgang en haar energie dit toelaten. Als het nest af is, metselt ze een extra dikke muur als afsluiting van het nest.
Wanneer het eitje uitkomt gaat het larfje eten van het stuifmeel. Omdat de eitjes gedurende een periode van vier tot zes weken worden gelegd, hebben niet alle opgroeiende bijen hetzelfde ontwikkelingsstadium. Het duurt ongeveer 100 dagen voordat het eitje een volwassen bij (in een cocon) is geworden. In de herfst zullen de bijen het volwassen stadium hebben bereikt. Ze overwinteren in hun cocon in de broedcel en vliegen pas het volgend voorjaar uit.
Metselbijen zoals de rosse en de gehoornde mestelbij zijn zeer effectieve bestuivers van fruit en groenten. Ze halen stuifmeel van veel verschillende planten. Ze bezoeken meer bloemen per minuut dan honingbijen, vliegen bij lagere temperaturen en hogere windsnelheden en steken zelden. De bijen reageren meer als vliegen dan als honingbijen. Wanneer ze gestoord worden vliegen ze weg. Dat komt omdat ze in vergelijking met honingbijen geen groot broednest en waardevolle honing te verdedigen hebben. Daarom vluchten ze liever dan dat ze vechten.
Door het openvouwen van de folder zijn de broedcellen met daarin de larven en poppen goed te zien. Het bouwen van de broedcellen en de bevoorrading daarvan zal het vrouwtje veel tijd en
energie hebben gekost.
Info: http://www.debijen.nl/metselbijen-informatie en www.metselbijen.nl/vragen-en-antwoorden
Foto + tekst: Luit Staghouwer
Geen opmerkingen:
Een reactie posten